The Wizard of Oz
Ben çocukken 23 Nisan'larda ve şeker bayramlarında TRT izlerdik. O günün televizyonu bugünkü gibi boş ve yanlı değildi. Yayın planını hesapsızca yapardı. 23 Nisan hepimizin bildiği gibi, zor kazanılmış değerimiz olan Ulusal Egemenlik kavramını hatırlatırken, bir yandan da Büyük Önderimiz, ülkemizin kurtarıcısı Mustafa Kemal Atatürk'ün çocuklara hediye ettiği bir bayram. Şeker bayramı ise çocukların önce akraba akraba, sonra da kapı kapı dolaşıp harçlık ve şekerleme topladığı bir bayram (daha doğrusu bayramdı demekte fayda var, koşullar değişti, Türkiye'de çalışma şartları ağırlaştı, şu an çalışan kesim başta olmak üzere her gruptan insanın dinlenmeyi veya gezmeyi tercih ettiği bir tatil haline dönüştü). İşte çocukların okullarda olmadığı bu özel günlerde beyaz ekranda çizgi film veya çocuklara uygun görülen filmler yayınlanırdı. Ben Wizard of Oz (Oz Büyücüsü) filmini, ilk defa işte öyle bir bayram günü açık olan televizyonda görmüştüm.
Wizard of Oz'u çoğumuz biliriz, fakat herkesin aklında kalan kısım cesaret arayan Arslan, beyin arayan Korkuluk, yürek arayan Teneke Adam. Esasında filmin konusu şöyle; Kansas'ta bir çiftlikte yaşayan Dorothy bir kasırga marifeti ile Oz adı verilen büyülü bir diyara sürüklenir ve orada tanıştığı türlü türlü karakterle maceralara atılır. Filmin ilginç yanı, dünyamızda geçen sahneleri sepya bir renk filtresi ile başlıyor, fakat Oz ülkesindeki sahneler tamamıyla renkli (bu arada Wizard of Oz ilk renkli film değil ama Technicolor teknolojisiyle renklendirilen ilk filmlerden biri). Başrolde Judy Garland (47 yaşında çok erken aramızdan ayrıldı) Dorothy karakterinde o zihnimize kazınmış mavi elbisesi ve başının iki yanından sarkan bukleleriyle ikonikleşiyor. Şahsi tecrübeme göre, beğenerek izlediğim filmler genellikle mesaj kaygısız olup insanın içine işleyerek unutulmaz hale gelenlerden çıkar. Fakat bu eser, L. Frank Baum'un yazdığı, hayali bir yer olan Oz ülkesinde geçen çocuk kitaplarının ilkinden uyarlandığı için olsa gerek, aradığımız mutluluğun pek yakında olduğu, kendimizde eksik gördüğümüz özelliklerin ise yalnızca bu özelliklere uygun davranmadığımızda eksik sayılacağı gibi gayet güzel mesajlar içeriyor. Film bu açıdan, eski tarihine rağmen sonradan çekilen devam filmlerinin (1985 tarihli Return to Oz ve 2013 tarihki Oz the Great and Powerful) ilerisinde yer alıyor.
Sonlara gelirken Wizard of Oz ile ilgili iki anekdot vermekte fayda var. İlki şu ki, filmin aslına kısmen sadık bir yeniden çevrimi de 1971 tarihinde ülkemizde gösterime giren Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde idi. Zeynep Değirmencioğlu'nun Türk sinema tarihine damga vurmuş karakteri Ayşecik, bu defa kendini rüyalar ülkesinde bulur, ona eşlik eden Süleyman Turan, Metin Serezli ve Ali Şen gibi müthiş bir oyuncu kadrosunun yanında, o dönem nedense ekip halinde bu tarz filmlerde oynayan cüce oyuncu ekibi de bu yapımda yer alır (Ayşecik ve cüce oyuncu kadrosu 1970 Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler filminde de beraber yer almıştı). Filmin yönetmeni Tunç Başaran, 1989 Uçurtmayı Vurmasınlar ve 1991 Piano Piano Bacaksız filmleriyle dramatik yönetmenlikte ustalığını konuştursa da, 70'lerin başında Tarkan, On Küçük Şeytan ve Korkusuz Kaptan Swing gibi konu olarak daha hafif filmlere de imza atmıştır. Yurdumuzun fantastik film geçmişine kısa bir sayfa açtıktan sonra (ayrıntılı bilgi için her ikisini de rahmetle andığımız Giovanni Scognamillo ve Metin Demirhan'ın derlediği Fantastik Türk Sineması isimli antolojiye başvurabilirsiniz) gelelim ikinci anekdotumuza. O da şöyle, Pink Floyd grubunun Wizard of Oz filmine hayran olduğuna dair doğrulanmamış bir söylenti var. O derece ki, grubun 1973 tarihli klasik albümü The Dark Side of the Moon'un ilk parçasını, Wizard of Oz filminin başında MGM logosunun içinden çıkan arslanın üçüncü kükremesi ile aynı anda başlatırsanız, albüm ile film arasında eşi benzeri görülmemiş bir eşzamanlılık ve uyuma şahit oluyorsunuz (özellike The Great Gig in the Sky ve Money parçalarını dikkatle izleyerek dinleyin). Hayranları bu kombinasyonu hazır vaziyette Internet'te de paylaşmış, The Dark Side of Oz ismiyle aratırsanız bu keyifli filmi bir de bu soundtrack ile izleyebilirsiniz. İşte böyle de şenlikli hikayeleri olan bir film kendileri. Tüm okuyucularımıza sevgiler ve de selamlar.
The Wizard of Oz IMDB: http://www.imdb.com/title/tt0032138/